Xóa khát cho cánh đồng Phốc Ngát
Chúng tôi đến thăm xóm Tướng Quân vào một ngày thu tháng 9, tiết trời se lạnh, đó đây trên những ngọn cỏ còn lung linh những hạt sương sớm mai vẫn còn đọng lại, đi giữa cánh đồng lúa bao thai đang thì con gái trải tít tận chân đồi ẩn hiện một hồ nước trong xanh với tên gọi “Phốc Ngát”. Đây chính là công trình của lòng dân, một công trình mang đậm dấu ấn của Dự án “Thúc đẩy Quản lý cộng đồng tại Việt Nam” – PCM tại xã Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.
Hồ đập Phốc Ngát nằm ở vị trí đắc địa giữa lòng 2 con mương chảy từ 2 xóm Văn Hữu và Gò Cao xuống. Lòng hồ thu nạp toàn bộ lượng nước dư thừa của 2 xóm trên để tưới tiêu cho cánh đồng Phốc Ngát, không để nước chảy ra Sông Cầu. Từ năm 2013 trở về trước, khi chưa có hồ đập, cánh đồng Phốc Ngát thường xuyên khô hạn, thiếu nước trầm trọng, hệ thống tưới tiêu kém, nhiều năm hạn hán triền miên, năng suất thấp, thậm chí có vụ còn mất trắng gây thất thu, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống kinh tế và lương thực của 75 hộ với trên 300 nhân khẩu, trong đó có 3 hộ nghèo, 4 hộ cận nghèo.
Hồ đập Phốc Ngát trước khi xây dựng
Sau khi hoàn thành, công trình hồ đập Phốc Ngát – Tướng Quân có diện tích 1.000m2, dung tích hồ chứa 1500m3 đến 2.000m3 nước, sức chứa của hồ đập Phốc Ngát đảm bảo đủ nước tưới tiêu cho cánh đồng 8ha lúa cao sản. Đặc biệt, vụ Chiêm xuân 2014 vừa qua tình trạng khô hạn kéo dài hơn 2 tháng, nhờ có hồ đập Phốc Ngát đã đủ nước chống hạn thoát đòng cho toàn bộ cánh đồng hơn 8ha lúa bao thai, đảm bảo năng suất trên 2 tạ thóc mỗi sào. Người dân vô cùng phấn khởi vì hiệu quả, lợi ích thiết thực mà hồ đem lại, góp phần tăng thu nhập cho người dân trong xóm.
Hồ đập Phốc Ngát hoàn thiện
Ông Nguyễn Chí Tuấn - Trưởng xóm chia sẻ: “Tổng kinh phí đầu tư của tiểu dự án là 73,800,000 đồng, trong đó dự án hỗ trợ 30 triệu đồng, các hộ dân đối ứng 43,8 triệu đồng. Trên thực tế, vì đáp ứng đúng nguyện vọng của nhân dân nên dự án triển khai thuận lợi, phần đất hiến để làm hồ trị giá 30 triệu đồng, nhân dân đóng góp thêm 13 triệu đồng để đảm bảo thực hiện đúng tiến độ.”
Người dân Tướng Quân vui mừng, phấn khởi và ghi nhận những kết quả ban đầu mà dự án đem lại. Người dân xóm Tướng Quân đã học được một phương pháp quản lý, cách làm việc mới. Ông Nguyễn Xuân Vĩnh - Trưởng ban mặt trận xóm khẳng định: “Dự án Quản lý cộng đồng đã trao quyền cho người dân tự lựa chọn, bàn bạc và quyết định mọi vấn đề lớn nhỏ cần ưu tiên thực hiện trong từng cụm dân cư trong xóm, được nhân dân đón nhận và tin tưởng.”
Nhờ tham gia vào dự án, vai trò của phụ nữ và người nghèo được nâng lên. Trong tiểu dự án xây dựng hồ đập Phốc Ngát có trên 50% phụ nữ và hộ nghèo tham gia vào nhóm cộng đồng trực tiếp khảo sát, lập kế hoạch, thực hiện và giám sát công trình. Tình làng nghĩa xóm và tinh thần trách nhiệm của bà con đối với cộng đồng cũng được nâng lên. Ông Dương văn Hùng, một cựu chiến binh nghèo tâm sự “Mặc dù tham giá chiến tranh bị thương nhưng vì giấy tờ bị mất mát nên mình không được hưởng chính sách, chế độ gì nhưng mình luôn nỗ lực phấn đấu và mình phải có trách nhiệm với làng xóm. Mình không có tiền, không có sức khỏe để trực tiếp làm hồ đập cùng người dân thì mình đun siêu nước vối cho anh em uống đỡ mệt và được hỗ trợ mọi người trong khả năng của mình là mình mãn nguyện lắm rồi”
Hồ đập Phốc Ngát đã đem dòng nước mát tưới xanh cho cánh đồng, làm ấm no thêm cho người dân xóm Tướng Quân hôm nay và mãi mãi về sau./.
Hóa Thượng, tháng 10 năm 2014
Xuân Hải.