Tăng thu nhập và thoát nghèo nhờ Tổ hợp tác Chè an toàn

Là một trong những xóm nghèo, còn nhiều khó khăn của xã Phúc Thuận, trong 95 hộ dân của xóm thì có tới hơn 80 hộ làm chè. Tuy rằng xác định cây chè là cây trồng chủ lực, không chỉ mang lại nguồn thu nhập chính mà còn có thể giúp mình thoát nghèo, nhưng suốt bao nhiêu năm qua người dân xóm Thai Thèn Bạ vẫn trăn trở với bài toán phải làm như thế nào, bắt đầu từ đâu.

“…Mấy năm trước đây thôi, xóm chị vẫn nghèo lắm, người dân cả năm chỉ trông chờ vào mấy sào chè thôi. Nhưng vì xóm không phải làng chè truyền thống, kĩ thuật chăm sóc, chế biến còn thấp lại làm ăn manh mún, nhỏ lẻ nên hay bị thương lái ép giá nên thu về chẳng bao nhiêu, nhiều người không chịu được phải bỏ quê mà đi làm ăn xa ấy. Những người còn ở lại như chị dù rất yêu cây chè, muốn đổi đời nhờ cây chè nhưng lại chẳng biết phải làm như thế nào, bắt đầu từ đâu cả…” – Chị Nguyễn Thị Hoa – Trưởng nhóm sở thích sản xuất chè an toàn xóm Thai Thèn Bạ chia sẻ.

Từ khi dự án về xóm, tham gia vào nhóm nòng cốt và được nâng cao năng lực về Quản lý cộng đồng, lập kế hoạch, quản lý tài chính… cùng sự hỗ trợ của dự án, chị Hoa đã tập hợp những người yêu nghề chè của xóm Thai Thèn Bạ lại và thành lập Nhóm sở thích Sản xuất chè an toàn – tiền đề của tổ hợp tác như hiện tại. Các thành viên trong nhóm đánh giá rất cao các khóa tập huấn được dự án tổ chức để hướng dẫn về cách ủ phân vi sinh hữu cơ để bón cho các loại cây; Làm thuốc trừ sâu thảo mộc từ gừng, tỏi, ớt và hiểu được tác hại để dừng sử dụng thuốc diệt cỏ…

“Làm chè bao nhiêu năm nhưng không biết bón phân ủ cho cây chè, nhà thì nhiều phân chuồng bón ruộng lúa không hết, để không thì ô nhiễm môi trường. Nay nhà chị gần như hoàn toàn dùng phân chuồng ủ vi sinh, vừa tiết kiệm mà lại đảm bảo vệ sinh. Thuốc trừ sâu hóa học cũng được chị thay thế hoàn toàn bằng thuốc trừ sâu thảo mộc tự chế từ gừng, tỏi, ớt. Nhờ đó tiết kiệm chi phí, không ảnh hưởng đến môi trường, đến sức khỏe của chính mình và người tiêu dùng. Mỗi lần phun thuốc hóa học mỗi bình mất 30.000vnđ nay dùng thuốc thảo mộc chỉ mất 5.000 – 7.000vnđ/bình. Đi tập huấn về là chị và các thành viên nhóm tuyệt đối không dùng thuốc diệt cỏ và bắt đầu biết trồng hoa quanh bờ đề dẫn dụ thiên địch. Ngoài ra, nhóm của chị cũng được dự án hỗ trợ và các thành viên đối ứng thêm để mua các máy móc hỗ trợ sản xuất như máy vò chè mâm gỗ, hộp biến tần, tôn sao chè bằng inox từ đó cánh chè đẹp hơn, chất lượng tốt hơn nên dễ bán, giá chè bán cũng cao hơn, tăng từ 80.000 – 150.000đ/1kg lên từ 100.000 – 250.000vnđ/1kg tùy từng loại chè.” – Chị Ôn Thị Đào – thành viên nhóm chia sẻ.”

Cuối năm 2019, nhóm chị Hoa đã đăng ký và thành lập Tổ hợp tác Sản xuất chè an toàn xóm Thai Thèn Bạ với 18 thành viên, trong đó có 16 nữ và 3 hộ nghèo, khó khăn. Tổ hợp tác được thành lập mang đến nhiều lợi ích, các hộ nông dân có thể được hỗ trợ cành chè giống, thuốc ủ phân vi sinh, lập xưởng sao chè tập trung, cùng sử dụng máy móc sản xuất chế biến chè  của nhóm, cùng ký hợp đồng tiêu thụ chung…

Các thành viên hàng tuần đều cùng nhau họp để trao đổi về tình hình sâu bệnh trên cây chè, đánh giá chất lượng chè khô của từng gia đình, lựa chọn những sản phẩm có chất lượng để cùng sẻ chia kinh nghiệm làm chè, cũng như quy trình để sản xuất chè sạch, an toàn. Đến thời điểm hiện tại, kinh tế của các thành viên trong nhóm đã khá hơn rất nhiều, đặc biệt là đã không còn hộ nào thuộc diện nghèo và khó khăn trong xóm nữa.

“Có thể nói rằng việc hỗ trợ thành lập nhóm sở thích những người sản xuất chè của dự án đối với xóm chúng tôi là vô cùng quan trọng để nhóm phát triển thành tổ hợp tác như hiện nay. Tổ hợp tác ra đời đã góp phần xóa bỏ tư duy mạnh ai người nấy làm của người dân chúng tôi. Với sự liên kết này, kiểu như ba cây chụm lại, tạo sự đoàn kết rất cao. Nhóm chúng tôi không chỉ cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, chế biến mà còn hỗ trợ nhau đổi công lao động, bảo đảm cho việc thu hái chè thủ công được thực hiện đúng lứa chè, tránh bị chè quá lứa nếu như ít người hái, qua đó cũng giúp chè không bị giảm chất lượng. Việc cùng nhau ký hợp đồng tiêu thụ chung cho cả nhóm cũng giúp các thành viên không còn bị thương lái ép giá, ổn định về đầu ra. Ngoài ra nhóm chúng tôi còn cùng nhau thành lập nhóm cổ phần, để tận dụng tiền nhàn rỗi của các thành viên, vừa có thêm thu nhập, mà quan trọng là có thể giúp những thành viên khó khăn trong việc vay vốn sản xuất, chi tiêu, cuối năm vừa qua tổng kết, nhóm đã có 92 triệu VNĐ trong quỹ rồi. Tôi thấy việc hoạt động theo nhóm rất hiệu quả, đến nay đã thành lập được thành tổ hợp tác nên tôi tin rằng dù dự án sắp tới có kết thúc thì nhóm chúng tôi vẫn duy trì hoạt động tốt và sẽ phát triển hơn nữa, với nền tảng tốt mà dự án đã cùng chúng tôi xây dựng…” – Chị Hoa chia sẻ thêm.

---