Nông thôn đổi mới từ cây cầu dân sinh

Cây cầu Phiêng Chìn được người dân thôn Nà Váng xây dựng và đưa vào sử dụng cuối năm 2019

Đôn Phong là xã vùng cao với địa hình nhiều đồi núi, sông suối. Những dòng suối thường ngày nước chỉ đến mắt cá chân bỗng trở thành hung dữ sau mỗi trận mưa lũ. Những lúc như vậy, trẻ em không thể đến trường, người lớn không thể đi làm, giao thông bị chia cắt hoàn toàn làm đảo lộn cuộc sống của bà con. Người dân ở thôn Nà Váng, xã Đôn Phong đã phải tìm cách khắc phục, làm cây cầu tạm bằng gỗ để qua suối. Nhưng mỗi khi mưa xuống, những đợt lũ bất thình lình đổ về dâng cao và chảy xiết, cuốn phăng chiếc cầu tạm trong sự bất lực của mọi người. Bà Nguyễn Thị Khuyên người dân thôn Nà Váng cho biết: “Tôi sống ở đây gần hết đời người rồi. Vào mùa mưa lũ, mỗi khi trời mưa lớn, nước suối dâng cao, khu vực này gần như bị chia cắt. Ai ai cũng mong mỏi có được một cây cầu qua suối chắc chắn để cuộc sống giảm bớt khó khăn, con em của mình được đi học an toàn…”

Người dân phải gia cố lại cây cầu tạm sau mỗi trận mưa

Niềm mong đợi của nhân dân thôn Nà Váng đã trở thành hiện thực khi thôn Nà Váng là một trong sáu thôn tham gia vào dự án “Quản lý cộng đồng trong chương trình Nông thôn mới” triển khai tại địa bàn huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Một cây cầu bê tông cốt thép vững chắc dài 12m, rộng 1,5m được xây dựng bởi người dân trong thôn với việc áp dụng phương pháp Quản lý cộng đồng. Cây cầu được hoàn thành trước sự vui mừng của hơn năm mươi hộ dân trong thôn.

“Cây cầu qua suối này là niềm mơ ước, mong mỏi của người dân chúng tôi từ bao đời nay, từ thời ông bà, bố mẹ tôi cơ. Ngày mà dự án mới về họp thôn để tổ chức đánh giá nhu cầu, lựa chọn các giải pháp ưu tiên của thôn chúng tôi thậm chí còn chưa dám nghĩ đến việc xin dự án hỗ trợ để xây dựng một cây cầu bằng bê tông đâu. Vì chúng tôi nghĩ để hoàn thành cây cầu này chắc phải vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỉ ấy chứ, vậy nên lúc ấy chúng tôi chỉ dám đề xuất xin dự án hỗ trợ kinh phí để người dân xây dựng hai cái mố cầu thật vững chắc thôi chứ không nghĩ tới một cây cầu hoàn chỉnh.” Ông Trịnh Xuân Hồng - Trưởng nhóm cộng đồng xây dựng cầu Phiêng Chìn bồi hồi chia sẻ.

Năm 2019, thôn Nà Váng được dự án và chương trình Nông thôn mới hỗ trợ tổng ngân sách là 130 triệu đồng để tự đánh giá hiện trạng trong thôn, lựa chọn các vấn đề khó khăn nhất và bàn bạc về các giải pháp giải quyết. Các cây cầu qua suối được bà con nghĩ đến đầu tiên. Ban đầu bà con chỉ dám nghĩ tới việc tận dụng tiền dự án hỗ trợ để làm những mố cầu kiên cố trước đã vì sợ không đủ kinh phí. Sau rất nhiều lần họp bàn, thảo luận, tính toán với sự động viên và hỗ trợ kỹ thuật của chính quyền xã và các cán bộ dự án, các nhóm cộng đồng trong thôn đã mạnh dạn lập kế hoạch, xây dựng ngân sách chi tiết, tự tổ chức thực hiện và đã hoàn thành không chỉ một mà những ba cây cầu qua suối của thôn Nà Váng ngay trong trước dịp Tết Nguyên Đán 2020. Ngoài cây cầu khu Phiêng Chìn còn có cây cầu khu Vằng Ca và cây cầu khu trung tâm Nà Váng, khiến người dân vô cùng phấn khởi và hạnh phúc...

Được biết, tổng kinh phí của cây cầu khu Phiêng Chìn là khoảng 130 triệu đồng, trong đó dự án và chương trình Nông thôn mới hỗ trợ 46 triệu đồng, còn lại là đối ứng của người dân, chủ yếu bằng hiện vật và công lao động quy ra tiền. Câu chuyện về việc người dân thôn Nà Váng được hỗ trợ 130 triệu đồng từ dự án và tự lập kế hoạch, huy động nhân dân xây dựng được ba cây cầu qua suối đã trở thành nguồn cảm hứng, tấm gương điển hình trong công cuộc xây dựng Nông thôn mới tại tỉnh Bắc Kạn.

“Đến lúc này, khi mà cây cầu đã hoàn thành nhưng tôi và rất nhiều người dân trong thôn vẫn không thể tin được đây là sự thật. Bây giờ người dân đã không còn thấp thỏm, lo âu mỗi mùa lũ về nữa rồi. Có cây cầu thì việc vận chuyển nông sản, phân bón dễ dàng và hiệu quả hơn, đặc biệt là con em chúng tôi không còn phải nghỉ học vì bị cách ly bởi dòng nước xiết nữa. Quá trình thực hiện thì cũng khá là khó khăn, vì kinh phí có hạn nên chúng tôi phải đóng góp thêm và tiết kiệm tối đa các khoản chi phí. Ví dụ như việc thiết kế, kỹ thuật làm cầu thì chúng tôi nhờ bên phía ủy ban xã và tìm người thợ nào nhiều kinh nghiệm tư vấn miễn phí cho thôn. Một số vật liệu sẵn có tại địa phương như đá hộc, sỏi thì chúng tôi tự huy động người dân đi nhặt ở suối về làm. Tuy có vất vả, nhưng lại tiết kiệm được đáng kể chi phí…Ngoài ra thì bất kể việc gì mà người dân có thể tự làm được thì chúng tôi đều bỏ công ra làm chứ không dám đi thuê, chỉ những việc nào yêu cầu kĩ thuật cao và an toàn thì bắt buộc phải có thợ kỹ thuật.” Ông Trịnh Xuân Hồng Trưởng nhóm cộng đồng xây dựng cầu Phiêng Chìn chia sẻ thêm.

Việc giám sát, thi công công trình được đảm bảo một cách nghiêm túc

Đứng trên cây cầu Phiêng Chìn bằng bê tông cốt thép, trụ cứng vững chắc này, ông Triệu Phúc Tỵ – Chủ tịch UBND xã Đôn Phong chia sẻ: “Quá trình thực hiện cây cầu này tôi cũng nắm rất rõ ràng. Bởi từ các bước người dân họp bàn, tính toán lập kế hoạch đến thẩm định, giám sát thi công tôi đều tham gia, hỗ trợ đầy đủ cả...Ban đầu thì tôi cũng lo lắng lắm, kinh phí không đủ là một phần, phần nữa là lo người dân không đủ khả năng và kỹ thuật để làm cầu. Nhưng dần theo quá trình người dân họp bàn, lập kế hoạch thì tôi cũng bị thuyết phục, thậm chí còn tư vấn rất nhiều cho thôn để hoàn thiện bản kế hoạch một cách khả thi nhất. Sau khi cây cầu hoàn thành và đưa vào sử dụng tôi mới thấy nhẹ nhõm và vui mừng thay cho bà con. Bởi đây là vấn đề nhức nhối bao lâu nay của thôn, mỗi lần tiếp xúc cử tri là tôi lại được nghe bà con mong mỏi hỗ trợ nhưng chưa tìm được nguồn lực và cách giải quyết. Qua đó mới có thể thấy rằng người dân thật sự rất giỏi và quyết tâm, chỉ cần thật sự đúng nhu cầu và nguyện vọng của họ thì việc huy động nguồn lực để thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới không còn là vấn đề khó khăn nữa. Tôi cũng thường xuyên chia sẻ câu chuyện này tới các thôn, bản khác trong địa bàn toàn xã để nhân dân có niềm tin và cảm hứng trong công cuộc xây dựng Nông thôn mới của thôn, bản mình”

Ngày nghiệm thu và đưa vào sử dụng công trình Cầu qua suối Phiêng Chìn

Quản lý cộng đồng thực sự là một phương pháp rất hiệu quả, hiệu suất và bền vững theo đúng phương  châm “Dân cần - Dân biết - Dân bàn - Dân làm - Dân kiểm tra và Dân thụ hưởng” với sự hỗ trợ nhiệt huyết và có trách nhiệm của lãnh đạo chính quyền địa phương./.

---