Đường lên Núi Lều
Tác giả: Chu Thị Nụ - Thúc đẩy viên xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên
Xưa kia Núi Lều (thuộc xóm Đồng Mỏ, xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái nguyên) được người dân gần, xa biết đến với “mệnh danh” là “Đỗ tương Núi Lều”. Người dân các xóm xung quanh có đời sống kinh tế ổn định cũng là phần lớn dựa vào những mảnh đất trên Núi Lều đó. Có nhiều gia đình sau thu hoạch vài vụ đỗ đã có thể sắm được một chiếc xe đạp Phượng Hoàng màu xanh thật là xịn.Những năm 80 của thế kỷ 20, đỗ tương không còn được trồng nhiều trên Núi Lều nữa bởi “đại dịch cây gai xấu hổ” đã làm cho đỗ tương không phát triển được và mất dần năng suất. Sau khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang cây ngô, Núi Lều lại như được hồi sinh xanh tốt và vẫn được coi là nơi để người dân các xóm lân cận dựa vào để sống.
Nói về lợi ích từ Núi Lều đối với người dân địa phương là vậy, nhưng thực tế khi đến Núi Lều, nếu không phải là người sinh ra ở đây có lẽ ai cũng thấy sợ vì đường lên núi chỉ là đường mòn rất nhỏ, rất dài và cheo leo men sườn núi, đá “Tai Mèo” lởm chởm, ngoài đi bộ người dân không còn cách nào để lên Núi. Vì nhu cầu đời sống ngày càng cao, mọi chi phí để nuôi sống gia đình, nuôi dạy con cái ngày càng lớn nên người dân vẫn phải bám trụ vào Núi Lều mà sản xuất.
Năm 2015, được tham gia dự án “Thúc đẩy quản lý cộng đồng tại Việt Nam” do Thụy Sỹ tài trợ, người dân xóm Đồng Mỏ mới nhận ra rằng: những vấn đề khó khăn của xóm bấy lâu nay không giải quyết được là bởi người dân chưa biết đoàn kết sức mạnh cộng đồng. Nếu biết phát huy quyền tự chủ tự quyết thì khó khăn nào cũng có cách giải quyết. Đường lên Núi Lều được lựa chọn bê tông hoá nhằm giải quyết khó khăn trong vận chuyển và sản xuất nông sản cho người dân. Con đường lên núi được mở rộng gần 1000m và bê tông hoá gần 200m khó đi nhất đã giúp cho người dân xóm Đồng Mỏ và các xóm lân cận giải quyết được việc đi lại và vận chuyển nông sản dễ dàng và tiết kiệm sức người hơn. Có đường lên núi người dân phấn khởi lắm, từ đây đôi vai không phải gánh gồng, bàn chân không phải leo qua những vách đá “Tai mèo” lởm chởm nữa. Khác với xưa, mỗi buổi sáng một người chỉ gánh về nhà được vài chục cân (kg) ngô thì nay xe máy đã có thể lên núi và chở về vài chuyến dễ đến gần 2 tạ ngô, gấp bốn đến năm lần so vo với trước.
Đi về cộng đồng xóm Đồng Mỏ, người dân vui vẻ kể lại rằng: “Ngày trước, tôi nghĩ Núi Lều mãi mãi chỉ có thể như vậy, người dân chúng tôi nghèo, đã khó khăn về kinh tế thì thôi lại còn không biết cách tập hợp nhau lại để bàn việc chung nên cứ phải chịu khổ. May sao có Quản lý cộng đồng nên chúng tôi mới biết cách thoát khỏi cái khổ. Tôi tin rằng từ nay người dân Núi Lều sẽ phát triển hơn nhờ biết tự quản tự quyết và đoàn kết cộng đồng…”
Đường lên Núi Lều trước khi thực hiện tiểu dự án
Đoạn đường xung yếu nhất được mở rộng và bê tông hoá gần 200m