Bãi Sậy mùa lúa mới!
Xóm Tranh, xã Tân Khánh, huyện Phú Bình là một xóm có địa hình đồi núi dốc nên việc lấy nước tưới tiêu cho đồng ruộng của người dân gặp nhiều khó khăn. Mương ở xóm Tranh lại chủ yếu là mương đất, vào mùa mưa đất bị sạt lở gây tắc mương, người dân trong xóm thường xuyên phải cuốc đất khai thông dòng chảy.
Với 62 hộ dân, trong đó có 10 hộ nghèo, 11 hộ cận nghèo (gần 100 nhân khẩu) sống bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi thì mương tưới tiêu đóng vai trò quan trọng. Đã nhiều năm xóm Tranh sống trong cảnh nhà nhà cuốc xẻng thay phiên nhau đào mương dẫn nước cho đồng ruộng mỗi mùa mưa lũ, họ chỉ ao ước có được con mương kiên cố để bớt phần cơ cực. Tuy nhiên, giải pháp nào vừa giải quyết được khó khăn chung của cộng đồng mà đạt được sự đồng thuận trong dân thì xóm Tranh vẫn còn lúng túng, do đó những năm qua xóm vẫn chưa tự xây dựng được con mương kiên cố cải thiện sản xuất.
Từ khi tham gia dự án “Thúc đẩy quản lý cộng đồng tại Việt Nam”, người dân xóm Tranh được tiếp cận và học hỏi phương pháp cũng như kỹ năng giải quyết vấn đề chung bằng quản lý cộng đồng và họ đã vận dụng vào việc xây dựng mương nội đồng. Sau buổi họp dân lựa chọn ưu tiên, đoạn mương dẫn nước xuống cánh đồng Bãi Sậy đã được bà con nhất trí xây dựng. Đây là đoạn mương thấp, thường xuyên bị đất ở phía trên đường sạt lở xuống gây tắc mương đặc biệt là mùa mưa.
Sau khi nhóm cộng đồng khảo sát và lập dự toán, để phù hợp với nguồn lực của mình, xóm Tranh đã quyết định xây mới đoạn xung yếu nhất của mương Bãi Sậy dài 50m. Nhận được sự hỗ trợ ngân sách từ dự án và được tự tay xây dựng công trình, người dân phấn khởi bắt tay vào công việc, chỉ sau hơn 1 tuần, con mương mới đã hoàn thiện. Kết quả đạt được ngoài mong đợi khi xóm đã làm được con mương dài hơn so với dự kiến 15m. Kinh phí thực hiện tổng cộng là 33.840.000 đồng trong đó người dân đóng góp 13.200.000 đồng (39%) và dự án hỗ trợ 20.640.000 đồng. Con mương xây dựng vừa tiết kiệm chi phí lại đảm bảo kĩ thuật và hiệu quả sử dụng cao.
Bà Nguyễn Thị Đoán – người dân xóm cho biết: “Cũng nhờ có dự án mà người dân xóm tôi biết thêm nhiều về Quản lý cộng đồng, cách để chọn được vấn đề ưu tiên nhất mà lại hợp với lòng dân nhất; chúng tôi được hướng dẫn thực hiện và giám sát sao cho vừa đảm bảo chất lượng mà lại tiết kiệm chi phí, đồng thời tất cả thu - chi đều được công khai, minh bạch làm bà con trong xóm ai cũng yên tâm đóng góp. Chính bởi vậy, chúng tôi mới có thể làm con mương này thuận lợi và vượt chỉ tiêu như thế.”
Ông Vũ Hữu Ô – người dân xóm Tranh cho biết thêm: “Người dân chúng tôi họp bàn để thực hiện từ đầu đến cuối nên tôi thấy con mương xây xong chi phí thực sự rẻ phù hợp với khả năng kinh tế của chúng tôi. Hiện nay, cũng đang có 1 dự án xây mương của Nhà nước đi qua xóm tôi dài hơn 1km nhưng chi phí cao, tính ra 100m mương cũng có giá mấy trăm triệu đồng, nếu mà cứ để dân chúng tôi làm theo Quản lý cộng đồng như con mương này thì chỉ chưa đến 100 triệu cho 100m mương mà chất lượng thì tôi có thể đảm bảo là tương đương với nhà nước làm…”
Mương Bãi Sậy tuy chỉ được cứng hoá một đoạn xung yếu nhất nhưng cũng đã mang niềm vui mừng phấn khởi cho người dân xóm Tranh, từ nay người dân có thể yên tâm về nước tưới tiêu cho cánh đồng Bãi Sậy. Với cách làm quản lý cộng đồng, trong tương lai, xóm Tranh sẽ còn có thể xây dựng được nhiều con mương như thế.
Mương Bãi Sậy trước và sau khi thực hiện tiểu dự án